Statystyki
- Odwiedziny: 687785
- Do końca roku: 256 dni
- Do wakacji: 63 dni
Przedszkole w Strumieniu
-
-
Kartka z kalendarza
Kącik zdrowia
Dlaczego warto jeść zielone?
„Ani jednego dnia bez zielonych liści” – głosił na przełomie wieków znany propagator naturalnego odżywiania, dr M. Bircher-Benner, jak się okazuje, nie bez przyczyny… Przeczytaj o zaletach chlorofilu, kwasu foliowego i dziko rosnących ziół.
Lato – pora warzyw i owoców. Warto skorzystać z ich obfitości i jadać w dużych ilościach. Mają one wiele zalet, a zwłaszcza warto docenić właściwości ich zielonego pigmentu oraz jego wpływ na zdrowie.
Zielony skarb – chlorofil
Szczególna uwagę powinniśmy zwrócić na zielone warzywa, a zwłaszcza te liściaste – botwinkę, sałatę, szpinak, rukolę i in. W ich tkankach zawarty jest bowiem w dużych ilościach chlorofil, czyli zielony pigment, za pomocą którego rośliny wykorzystują energię światła słonecznego. Budowa cząsteczki chlorofilu jest bardzo podobna do budowy cząsteczki hemoglobiny – czerwonego barwnika krwi. Stąd też chlorofil może wpływać na skład i jakość krwi. Na przykład w leczeniu anemii bardzo sprawdza się regularnie pity sok z pokrzywy.
Zalety chlorofilu:
- korzystnie wpływa na układ krwionośny,
- sprzyja odnawianiu się tkanek i szybkiemu gojeniu ran,
- stymuluje system immunologiczny, chroniąc przed przeziębieniami, lecząc stany zapalne,
- pomaga w utrzymaniu odpowiedniej flory bakteryjnej jelit,
- powoduje wydalanie nadmiaru szkodliwych związków chemicznych (np. toksyn),
- unieszkodliwia większość substancji rakotwórczych,
- bierze udział w syntezie witamin E, A i K.
Zielone krzepi
Zielone warzywa liściaste dostarczają też białka o wyjątkowo wysokiej wartości biologicznej. Ponieważ białko to podnosi wartość białka innych produktów, np. zbożowych, warto dodawać zielone warzywa liściaste nawet w niewielkiej ilości do codziennych potraw. W roślinach zielonych występują także kwas foliowy, witamina C oraz prowitamina A (głównie beta-karoten).
Kwas foliowy jest niezbędnym czynnikiem wzrostu i rozwoju, a także składnikiem wielu przemian metabolicznych. Bierze udział w syntezie niektórych aminokwasów i białka, podziale komórek, w regulacji tworzenia i dojrzewania czerwonych krwinek. Jest on również niezbędny do przemian homocysteiny – aminokwasu, którego gromadzenie się w osoczu (z powodu niedoboru kwasu foliowego) sprzyja rozwojowi miażdżycy. Kwas foliowy uczestniczy też w syntezie „hormonu szczęścia”, czyli serotoniny. Zasadne może być zatem stwierdzenie, że jedząc warzywa i owoce, szczególnie te zielone, będziemy szczęśliwsi.
Witamina C ma podstawowe znaczenie w produkcji kolagenu, czyli białka niezbędnego do utrzymania prawidłowego stanu skóry, kości, zębów i dziąseł. W odróżnieniu od większości zwierząt, organizm ludzki nie jest w stanie wytwarzać tej witaminy, ani też magazynować, dlatego należy systematycznie ją dostarczać. Witamina C jest nieodporna na działanie wysokich temperatur i światła słonecznego. Najlepszym jej źródłem są surowe owoce: czarna porzeczka, owoce dzikiej róży, kiwi, cytrusy, a także natka pietruszki i papryka.
Witamina A pełni wiele ważnych dla życia funkcji: jest niezbędna do normalnego podziału i rozwoju komórek, uczestniczy w utrzymywaniu prawidłowego stanu błon śluzowych dróg oddechowych, chroni przed infekcjami, jest odpowiedzialna za dobre widzenie.
Z łąk i pól
Dobrym uzupełnieniem diety są „ekologiczne”, zielone rośliny jadalne, czyli dziko rosnące zioła przez większość z nas uznawane za chwasty, np. pokrzywa, mniszek lekarski, babka lancetowata. Cenną propozycją zamiast porannej kawy będzie szklanka zaparzonej pokrzywy z dodatkiem soku z cytryny – skutecznie dodaje energii! Zioła oczywiście należy zbierać w wolnym od zanieczyszczeń miejscu.
A oto kilka rad, aby pożytku z warzyw i owoców było jak najwięcej:
- Owoce najlepiej jadać na surowo.
- Wszystkie warzywa i owoce należy bardzo dokładnie płukać pod bieżącą wodą – nie moczyć!
- Warzywa obierać cienko, pod skórką znajduje się bowiem najwięcej witamin.
- Surówki przygotowywać tuż przed posiłkiem, skrapiając je sokiem z cytryny, przyprawiając oliwą, majonezem, śmietaną lub sosami.
Warto zatem w okresie lata korzystać z obfitości owoców i warzy i jeść je w jak największych ilościach, szczególnie surowych – w postaci soków, czy też gotowanych na parze. Zwłaszcza latem warzywa powinny być nie tyle dodatkiem, ile podstawą wszystkich posiłków. Natomiast natkę pietruszki i szczypiorek warto dodawać do zup czy innych potraw przez cały rok
Anna Kłosińska- fizjolog żywienia
Mój buraku, mój czerwony
Burak ćwikłowy ma jadalne purpurowe i kuliste korzenie. Właśnie ze względu na nie jest uprawiany.
Buraki należą do grupy produktów niskokalorycznych. Zawierają stosunkowo dużo węglowodanów (ok. 7%), głównie sacharozy, co powoduje, że są słodkie. Są także bogate w błonnik pokarmowy. Jest go więcej w starych burakach niż w młodych. Zawierają znaczące ilości potasu, żelaza i wapnia. Ze względu na skład mineralny buraki działają silnie odkwaszająco na organizm człowieka.
W burakach znajdują się niewielkie ilości witaminy C oraz witamin z grupy B, w tym folianów.
Swoją amarantową barwę buraki uzyskują dzięki barwnikom betacyjanowym, głównie betaninie. Zawdzięcza jej także właściwości lecznicze. Ten antocyjanowy barwnik ma silne działanie przeciwutleniające i bardzo skutecznie niszczy szkodliwe wolne rodniki
Regularne spożywanie buraków i picie soku buraczanego może zapobiegać chorobom serca i układu naczyniowego. Bowiem betanina obniża ciśnienie krwi, zapobiega powstawaniu zakrzepów, ułatwia prawidłowe krążenie krwi oraz zapobiega gromadzeniu się w organizmie homocysteiny, która sprzyja powstawaniu miażdżycy.
Te pięknie ubarwione warzywa korzeniowe, dzięki obecności betaniny pomagają zwalczać choroby nowotworowe. Zmniejszają rozrost komórek nowotworowych jelita grubego, żołądka, płuc, piersi, prostaty.
Betanina ma także właściwości bakteriobójcze. Może hamować rozwój i rozmnażanie bakterii chorobotwórczych. Ponadto zwiększa odporność organizmu. Może też opóźniać proces starzenia się organizmu.
Same zalety wynikają ze spożywania buraków i przygotowanego z nich soku.
Z buraków można sporządzać wiele wartościowych i smacznych potraw, podawanych zarówno na zimno, jak i na gorąco. Na naszych stołach często gości ćwikła, buraczki zasmażane i barszcz czerwony. Są kolorowym dodatkiem do sałatek warzywnych, rybnych lub dodatkiem do zup. Warto gotować buraki na parze. Zachowują wyborny smak i cały wachlarz wartości odżywczych. Można je także piec i marynować.
On - pękaty, ona - chudzinka
Odmiana korzeniowa pietruszki ma jadalne korzenie i liście, zwane natką. Korzeń pietruszki zawiera lotne olejki eteryczne, które nadają warzywu specyficzny smak i zapach, za którymi nie wszyscy przepadają.
Jadalną częścią selera jest natomiast guzowata, okrągła, biaława bulwa o intensywnym zapachu oraz wyrastajace z bulwy zielone liście. Korzeń selera jest niezwykle aromatyczny. Dodaje smaku potrawom, pod warunkiem, że nie przeholujemy z jego ilością. Może zastąpić sól.
Korzenie pietruszki i selera należą do produktów niezwykle bogatych w błonnik pokarmowy. Zawierają go znacznie więcej niż jakiekolwiek inne warzywa. Są także bogatym źródłem potasu. Zawierają magnez, cynk, miedź, kobalt, ale w mniejszych ilościach. Dostarczają witamin z grupy B: B1, B2, PP i folianów. Pietruszka, w porównaniu z innymi warzywami korzeniowymi, charakteryzuje się znaczną zawartością witaminy C.
Pietruszce i selerowi są przypisywane właściwości lecznicze. Substancje czynne nadające im zdrowotne właściwości to olejki lotne, flawonoidy, kumaryny, witaminy i składniki mineralne. Ze względu na ich zawartość warzywa mają właściwości przeciwzapalne oraz przeciwutleniające. Spożywanie ich ma korzystny wpływ na pracę układu krążenia, gdyż może obniżać ciśnienie tętnicze, uszczelniać naczynia krwionośne oraz obniżać poziom cholesterolu we krwi.
Dzięki zawartym w nich kumarynom, oba warzywa wykazują działanie moczopędne i rozkurczające mięśnie gładkie. Seler zawiera ftalidy, które pomagają rozluźniać mięśnie w obrębie tętnic i umożliwić ich rozszerzanie Mają też działanie uspokajające i przeciwdepresyjne.
Składniki diet odchudzających
Pietruszka i seler stanowią cenny składnik diet odchudzających. Są mało kaloryczne, przyśpieszają trawienie i pozwalają pozbyć się toksyn z organizmu.
Oba warzywa są wykorzystywane do sporządzania potraw przede wszystkim ze względu na obecność olejków eterycznych, nadających im specyficzne walory smakowe i zapachowe. Zarówno seler jak i pietruszka są nieodzownymi składnikami włoszczyzny. Dodaje się je do zup, sosów i potraw mięsnych. Pyszna jest zupa selerowa. Ugotowane warzywa stosuje się jako dodatek do różnych sałatek warzywnych. Seler jest także świetnym składnikiem srówek.
Buraki, seler korzeniowy, pietruszka to najpopularniejsze warzywa korzeniowe w Polsce. Lekarze twierdzą, że są świetnym środkiem profilaktycznym chroniącym przed rozwojem chorób cywilizacyjnych.
Dr inż. Dorota Czerwińska
Katedra Żywienia Człowieka
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie